ในสมัยโบราณ จะเรียก พลอยคอรันดัม ที่มีสีน้ำเงินว่า แซฟไฟร์ (Sapphire) แต่ในความเป็นจริง …พลอยคอรันดัม …มีได้หลากสี เช่น สีเหลือง, ชมพู, ม่วง, เขียว เป็นต้น …. ดังนั้นหากเราต้องการจะเรียก…พลอยคอรันดัมชนิดอื่นที่ไม่ใช่ไพลิน (Blue Sapphire) …. เราจะต้องระบุสีด้วย เช่น เช่น
– สีแดง = ทับทิม (Ruby)
– สีน้ำเงิน = ไพลิน (Sapphire)
– สีเหลือง = บุษราคัม (Yellow Sapphire)
– สีเขียว = เขียวส่อง (Green Sapphires)
แซฟไฟร์ (Sapphire) เป็นพลอย ตระกูลคอรันดัม มีหลายสี แต่โดยทั่วไปมักหมายถึงเฉพาะที่มีสีน้ำเงิน ในประเทศไทย เดิมเรียกว่านิลกาฬ(นิลก็ยังหมายถึงพลอยอีกชนิดหนึ่ง) แต่ปัจจุบันนิยมเรียกว่า ไพลิน ตามชื่อของแหล่งกำเนิดจากเหมืองพลอย ในจังหวัดไพลิน ประเทศกัมพูชา
แซฟไฟร์ … จัดเป็นแร่ในประเภท (Species) คอรัมดัม(Corundum) เช่นเดียวกับทับทิม (Ruby) ซึ่งพลอย คอรันดัม นี้เป็นพลอยที่มีความแข็งรองลงมาจากเพชร จึงทำให้แซฟไฟร์ เหมาะอย่างยิ่งที่จะนำไปทำเครื่องประดับ
ชาวเปอร์เชียโบราณ เชื่อกันว่า แซฟไฟร์ คือ “หินที่มาจากฟ้า” เนื่องจากพวกเขาเชื่อว่า โลกตั้งอยู่บน แซฟไฟร์ ขนาดมหึมา …. จึงทำให้สะท้อนแสงแดด ออกไปสู่ท้องฟ้ามีสีน้ำเงิน …ตามตำนานกล่าวว่า แซฟไฟร์เป็นพลอยของกษัตริย์ที่ใช้สวมใส่เพื่อป้องกันภัยอันตราย ทำให้เชื่อกันว่าผู้ที่สวมใสแซฟไฟร์จะมีชีวิตที่สดใส มีพลังในการดำรงชีวิต และแซฟไฟร์นี้สามารถปกป้องอันตรายแก่ผู้ที่สวมใส่ได้อีกด้วย นอกจากนี้ยังถือเอาแซฟไฟร์นี้เป็นสัญลักษณ์ของความจริงใจ และมั่นคงอีกด้วย
ปัจจุบันหากพูดถึงแซฟไฟร์ คำเดียวจะหมายถึง Blue Sapphire หรือ ไพลิน มาจากภาษาเปอร์เชีย “Saffir” หรือจากภาษากรีก “Sappheiros” แปลว่า สีน้ำเงิน หรือจากภาษาสันสกฤต… “ศนิปฺริย” (ศนิ = พระเสาร์, ปฺริย = ผู้เป็นที่รัก) แปลว่า ของมีค่าของเทพแซทเทิร์น (ในเทพปกรณัมโรมัน) …. อย่างไรก็ตาม ในภาษาสันสกฤตยังมีคำเรียก แซฟไฟร์สีน้ำเงินว่า “อินฺทฺรนีล” หมายถึง “สีน้ำเงินเหมือนพระอินทร์”
ในสมัยโบราณ จะเรียกพลอยคอรันดัมที่มีสีน้ำเงินว่าแซฟไฟร์ แต่ในความเป็นจริงพลอยคอรันดัมมีได้หลากสี เช่น สีเหลือง, ชมพู, ม่วง, เขียว เป็นต้น ดังนั้นหากเราต้องการจะเรียกพลอยคอรันดัมชนิดอื่น ที่ไม่ใช่ไพลิน (Blue Sapphire) เราจะต้องระบุสีด้วย เช่น Yellow Sapphire (บุษราคัม), Green Sapphire (เขียวส่อง), Pink Sapphire (พลอยชมพู) เป็นต้นค่ะ
สรุปได้ว่า … พลอยตระกูลคอรันดัม (Corundum) ซึ่งได้แก่
ทับทิม (Ruby) ไพลิน (Blue Sapphire) และ Sapphire สีต่างๆ พลอยในกลุ่มนี้ จัดอยู่ใน “พลอยเนื้อแข็ง” (Precious Gemstones) ซึ่งมีความแข็งเท่ากับ 9 ค่ะ ในปัจจุบันพลอยตระกูลCorundum เช่น ทับทิมสยาม หาได้ยากเต็มทีนะคะ … เป็นทรัพย์ในดิน…ที่กำลังหมดไปแล้วนะคะ
